‘De autist en de postduif’ van Rodaan Al Galidi

Rodaan Al Galidi ontvluchtte zijn vaderland Irak en belandde in 1998 na veel omzwervingen in Nederland. Daar maakte hij zich de Nederlandse taal eigen, begon proza en dichtbundels te schrijven en leverde met Dorstige Rivier(2008) een werkelijk magistrale roman af. Over dit kleurrijke familie-epos schreef ik eerder al wat op deze blog, zie hier.

In het hartverwarmende De autist en de postduif (2009) vertelt Rodaan een heel ander verhaal. Het decor is Nederland.

‘Dat lage, platte land waar je, als je zijn naam van links naar rechts leest, de klim niet kunt vinden. Maar als je het van rechts naar links leest, verandert Nederland opeens van dat platte, zachte landje in een land waar je het woord ‘ja’ niet zult vinden: "Land der Nee".'

Daar woont Geert, geen alledaagse jongeman, maar dat lijkt niet verwonderlijk gelet op de hilarische vertelling over zijn verwekking. Geert neemt woorden letterlijk en hij is een krak met cijfers. Daardoor komt hij vaak in dolkomische situaties terecht. Op de markt bijvoorbeeld, waar de kersen per kilo goedkoper worden hoe meer je ervan koopt. Dan krijg je er toch geld bovenop als je er maar genoeg aanschaft? Moeder Janine moet haar woorden goed op een rij zetten voordat ze Geert iets vertelt of het loopt flink mis. Als kind resulteert dit in een hoop valpartijen, als puber lukt het moeilijk bij de meisjes, die Geert nochtans best een schattige, geheimzinnige jongen vinden.

‘De Kringloopwinkel’ waar Janine werkt stimuleert Geert’s fantasie. Hij sleutelt aan al die vreemde voorwerpen, doet er de gekste uitvindingen mee en legt in zijn excentriciteit allerlei originele verbanden. Maar als er op een dag een oude, waardevolle viool arriveert, begint voor Geert een nieuwe leven en komt zijn genialiteit pas echt naar boven.

‘Tot dat moment had Geert zich nog nooit zo diep en eenvoudig tegelijkertijd gevoeld. Zijn leven was tot dan toe niet meer dan dat van een machine of een apparaat in de kringloopwinkel geweest. Het was als water van een rivier dat altijd tussen twee oevers had gestroomd, maar dat opeens alle kanten uit vloeide doordat de bodem opsteeg. Hij werd vrolijk.’

Geert begint violen in elkaar te knutselen met het hout van oude, waardeloze ‘banken’. Via een Duitse antiquair worden ze voor veel geld aan de man gebracht in professionele middens. Op het moment dat Geert zevenendertig wordt, moet hij van moeder Janine eindelijk zelfstandig gaan leven. Hij heeft geld genoeg op zijn bankrekening staan en koopt meteen een huis dat vroeger van een duivenmelker was. De bij het huis horende ‘postduif' zal Geert leren communiceren met de buitenwereld en confronteert hem met zijn tot dan verborgen gevoelswereld.

Rodaan Al Galidi levert met De autist en de postduif  alweer een prachtig boek af. Een fabelachtig verhaal dat in al zijn eenvoud recht naar het hart gaat. Er zitten veel fijnzinnigheden in de details - doordenkers ook - over de Nederlandse samenleving , die voor een stuk evengoed herkenbaar zijn voor België. Het is mogelijk dat er in het onbegrip waarmee de uitzonderlijke Geert geconfronteerd wordt autobiografische elementen zitten, want heeft Rodaan zelf tijdens zijn jarenlange odyssee ook niet vaak moeten opboksen tegen een logica die voor hem als ‘buitenstaander’ bevreemdend of zelfs absurd moet geleken hebben? Het enige minpunt vond ik de fantasieloze titel, die de lezer op een expliciete manier een bepaalde richting uitduwt en daardoor teveel prijsgeeft over deze delicate roman. 'De jongen, het varkentje, de viool en de postduif' spreekt toch meer tot de verbeelding? Meer dan lezenswaard!