Hans Fiers (1965) kreeg de schrijfmicrobe te pakken dankzij een foto uit de Grote Oorlog waarop te zien is hoe drie Duitse soldaten een vijand bevrijden uit een bomkrater. Zo lezen we het op de achterflap van Door jouw ogen, zijn debuutroman.
We maken een sprong in de tijd naar een klein dorpje in de Voerstreek. We noteren 1893. Het leven op de boerderij is geen pretje voor de kleine Driek en zijn grote zus Adèle. Hun moeder is overleden en van hun hardvochtige vader Achiel moeten ze niet veel liefde verwachten. In 1898 verdwijnt ook Adèle plotseling. Driek blijft alleen achter met zijn vader, hij groeit verder op en spreken over zijn moeder of Adèle is taboe. Hij vangt enkel op dat een Duitse seizoensarbeider verantwoordelijk zou zijn voor zowel de dood van zijn moeder als de verdwijning van zijn zus. In 1914 breekt de oorlog uit en Driek is klaar om wraak te nemen.
De auteur bouwt spanning op door zijn verhaal te vertellen met sprongen in de tijd en wisselend perspectief. In het eerste deel gaat het over de periode tussen 1893 en 1914. We komen te weten wat er precies gebeurd is met de moeder en leren ook Adèle beter kennen. In het tweede deel zitten we midden in de oorlog en gaat het vooral om de "coming of age" van Driek. Komt hij los van het opgedrongen vijandbeeld?
Hans Fiers brengt de personages met een grote empathie tot leven. Voor karikaturen is geen plaats, niemand is 100% goed of slecht. Ieder mens is getekend door het leven en sleurt een eigen rugzakje mee met ervaringen uit het verleden. De figuren blijven niet statisch maar maken allemaal een ontwikkeling door, komen tot nieuwe inzichten. Dit zien we in de eerste plaats bij Driek, maar ook in de tragiek van vader Achiel. De vrouwelijke personages fungeren daarbij als katalysator, bereiden als het ware de weg naar hun loutering.
Door de opbouw maakt de auteur er een pageturner van en tegelijk ontpopt hij zich als een echte vertelkunstenaar. De taal is zintuiglijk, met krachtige beelden, waarbij hij vaak speelt met lichtinvallen. Ook de kleuren, geuren en smaken kruipen onder de huid van de lezer en geven het verhaal een broeierige intensiteit.
"Ze had zich erover verwonderd hoe iemand tijdens één kortstondige ontmoeting zo diep kon doordringen, als een visharpoen met weerhaken die je moest laten zitten om jezelf niet nog meer te verwonden."
De roman is gelukkig ook niet gespeend van een vleugje humor hier en daar (zie de passages met de postbode en de camouflageoefening). Dit als tegengif voor de gruwel van de loopgraven, daaraan wennen lukt wellicht nooit, hoe vaak je er ook al over gelezen hebt.
"Hun opgezwollen lichamen lagen in belachelijke houdingen in de stinkende modderpoel tussen de IJzer en de berm. Een vier kilometer brede en een veelvoud daarvan lange brij van slijk, bloed en stront. Wie van de overgeblevenen de krankzinnigheid niet nabij was, had door het voortdurende geflirt met de dood een diepe kuil gemaakt en daarin zijn gevoelens begraven. Je werd gek of compleet los van gevoel."
"Door jouw ogen" is een ijzersterke debuutroman met een krachtige vredesboodschap. De roep naar liefde en menselijkheid grijpt naar de keel. Hans Fiers is een auteur om verder in de gaten te houden.
Deze recensie is het resultaat van mijn deelname aan een leesclub op Hebban.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten